Persoonlijk contact en afstand; dat klinkt tegenstrijdig, maar is het niet
Digitale zorg, de juiste zorg op de juiste plek, beeldbellen en zorg op afstand: zorgorganisaties zijn allemaal bezig om de zorg (waar dat kan) anders in te richten, met behoud van het persoonlijke contact wat de zorg zo mooi maakt. Maar hierbij blijft de vraag: Hoe kun je persoonlijk contact op afstand mogelijk maken?
Er is niets persoonlijkers dan face-to-face communicatie. Een patiënt ziet de zorgprofessional, kan lichamelijk onderzoek uitvoeren en samen bespreken ze welke zorg nodig is voor de patiënt. Ze zien elkaar, horen de toon in elkaars stem en kunnen emoties van elkaar zien.
Op dit moment is het niet altijd mogelijk om elkaar te zien door het coronavirus. Digitalisering neemt een vlucht, passend binnen een ontwikkeling die al veel langer gaande is. Want bij heel veel zorg is het niet nodig dat een patiënt een zorgprofessional fysiek ziet. Voor patiënten met een chronische ziekte kan het bijvoorbeeld erg vermoeiend zijn om iedere keer naar het ziekenhuis te moeten gaan, dus worden er manieren ingezet om op afstand zorg door te laten gaan. Bovendien wil iedereen gemak, en dat kunnen de digitale services bieden.
Warm contact op afstand: hoe dan?
Het klinkt tegenstrijdig; contact en afstand, maar het kan! Even een kort berichtje sturen naar elkaar kan ervoor zorgen dat je dichterbij elkaar bent. Misschien wel dichter dan wanneer je elkaar eens in de zoveel weken/maanden 10 minuten ziet. Er is aandacht voor de patiënt en de band met elkaar, net als tijdens een fysiek consult. Daarnaast kan een zorgverlener frequenter beoordelen of de behandeling volgens plan gaat en signaleren wanneer dit niet zo is.
Wanneer lichamelijk onderzoek niet nodig is, maar je wilt wel een patiënt zien en horen, biedt beeldbellen een uitkomst. Door middel van beeldbellen blijven alle face-to-face eigenschappen van communicatie, alleen zit de zorgprofessional en patiënt niet in dezelfde ruimte. Neemt niet weg dat het een drempel kan zijn voor zowel zorgverlener en patiënt om elkaar op deze nieuwe manier met elkaar te praten. Zitten op een fijne plek, wat drinken erbij pakken en tijd nemen voor een sociaal praatje kan helpen om ervoor te zorgen dat het contact net zo warm voelt en men vergeet dat ze niet fysiek bij elkaar zitten. Een patiënt kan vanuit huis nog steeds de zorg krijgen die hij/zij nodig heeft, alleen scheelt het voor de patiënt reistijd, energie en geld.
Als projectmanager bij BeterDichtbij zie ik veel zorgorganisaties digitale middelen inzetten om de kwaliteit van zorg, en daarmee kwaliteit van leven, te verbeteren. Als voorbeeld: diabetespatiënten hebben veel contact met hun zorgverleners. Iedere week moeten zij suikerwaardes doorgeven, wat ze voorheen fysiek, telefonisch of per mail deden (dit laatste mag echt niet meer!). In hun leven is dit een routine-actie, maar hoe fijn is het om dit zo makkelijk mogelijk te maken. Door middel van de BeterDichtbij app kunnen diabetespatiënten deze waardes in een berichtje veilig, eenvoudig en snel versturen. Er is daardoor minder nadruk op de cijfers, en meer op het persoonlijke van de behandeling.
(Tekst gaat verder onder de afbeelding)
Een ander voorbeeld is bij de logopedie. Daarbij moet de zorgverlener de patiënt zien om uitleg te geven en oefeningen samen te doen tijdens de behandeling. Vaak hebben patiënten wekelijks behandelingen waarbij voorheen de patiënt bij de logopedist komt of de logopedist op huisbezoek gaat. Alleen, het behandelprogramma wordt niet anders wanneer dit tijdens een fysiek consult is of via beeldbellen. Het scheelt voor zowel logopedist als patiënt veel reistijd en moeite, maar de behandeling kan nog steeds doorgaan ten behoeve van de patiënt. Het gaat niet om het communicatiemedium, maar om de boodschap en daarmee het persoonlijke contact tussen zorgverlener en patiënt.
Laat de techniek niet in de weg zitten, maar bereid voor
Om ervoor te zorgen dat de boodschap en het persoonlijke via beeldbellen de nadruk krijgt, is goede (technische) voorbereiding nodig. Erg vervelend wanneer een zorgprofessional of patiënt er op het laatste moment achter komt dat de verbinding niet lukt. Testen van het beeldbelgesprek is dan ook een advies om van te voren aan een consult te doen. Techniek moet niet in de weg staan om contact tussen professional en patiënt te krijgen. Anders ontstaat er weer afstand. Iemand moet eigenlijk vergeten dat een gesprek gevoerd wordt door middel van een scherm tussen hen in.
Dus terug te komen op de vraag: Hoe kun je persoonlijk contact op afstand mogelijk maken? Door te blijven doen wat je ook bij een fysiek consult zou doen! Contact wordt persoonlijk door de invulling die de mens eraan geeft. Of dat nu fysiek, per bericht of via beeldbellen is.